Yıllık Ücretli İzin Hakkı

Yıllık ücretli izin 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında işyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin hakkı tanınmaktadır. Kanun gereği bu haktan vazgeçilemez.Yıllık ücretli izin hakkından yararlanabilmek için şartlar bulunmaktadır. Bu şartları taşıdıkları takdirde haktan yararlanabileceklerdir. 

İşçi, yıllık izin haklarının kullandırılmaması halinde izin süreleri karşılığının ücret olarak ödenmesini iş sözleşmesi devam ederken talep edemez. 

A)Yıllık Ücretli İznin Hukuki Niteliği 

Dinlenme hakkı Anayasal bir hak olarak ele alınmış ve bu doğrultuda 4857 sayılı İş Kanunu’nda buna yer verilmiştir. 4857 sayılı iş kanununda buna yönelik olarak yıllık ücretli izin hakkı düzenlenmiştir. Bu hakkın hukuki niteliği ise işverenin yerine getirmekle yükümlü olduğu, iş sözleşmesinin kurulmuş olmasından kaynaklanan ve işçinin belirli bir dönem iş görme borcunu yerine getirmek zorunluluğunu ortadan kaldıran ekonomik ve sosyal bir haktır. 

B)Yıllık Ücretli İzne Hak Kazanmanın Koşulları

Yıllık ücretli izin hakkının koşulları 4857 sayılı İş Kanunu’nda açıkça düzenlenmiştir. Kanunun 53. maddesinde koşullar açıklanmıştır. Buna göre: 

1. İşçinin 1 yıldır çalışıyor olması 

2. Yapılan işin ve işyerinin niteliğinin yıllık ücretli izne elverişli olması 

1. İşçinin 1 yıldır çalışıyor olması 

İş Kanununun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilerin girdikleri günden itibaren en az bir yıl çalışmaları halinde yıllık ücretli izin hakkından yararlanmaları mümkündür. Bu süre bekleme süresi olarak ifade edilir. Bekleme süresi fiilen işe başladığı tarih bekleme süresinin başladığı tarihtir. 

Görüldüğü gibi ücretli izin hakkından yararlanabilmesi için işçinin tam 1 sene çalışmış olması gerekir. Dolayısıyla bir yıldan az çalışan işçilerin bu haktan yararlanması mümkün değildir. Bu kapsamda örneğin; 01.01.2015 - 31.12.2015 aralık ayının son günü de dahil olmak üzere verilen tarihler arasında çalışan bir işçi bir yıllık çalışma süresini tamamlamış olarak kabul edilmelidir. 

2.Yapılan işin ve işyerinin niteliğinin yıllık ücretli izne elverişli olması

İşçinin yıllık ücretli izin hakkından yararlanabilmesi için öncelikle işyerinin İş Kanunu kapsamı içerisinde yer alıyor olması gerekir. Süreksiz işlerde (...) çalışanlar bu haktan yararlanamazlar. Yargıtay mevsimlik işlerde çalışma halinde yıllık izin hakkının olmadığına hükmetmiştir. Bunun istisnası ise yılın neredeyse tamamında (en az on bir ay) çalışılması halinde yıllık ücretli izin hakkının mevcut olduğunu kabul etmektedir 

C) Yillik Ücretli İzin Süreleri ve Hesaplanması 

4857 sayılı İş Kanunu’nun 53. maddesi yıllık ücretli izin sürelerini düzenlemiştir.Kanun koyucu bu süreleri belirlerken iki ana ölçüte başvurmuştur: 

1. İşçinin çalışma süresi 

2. İşçinin yaşı 

Maddenin açık hükmüne göre yıllık izin süreleri; 

a)Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden,

b) Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara yirmi günden, 

c) On beş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmi altı günden, az olamaz şeklinde belirtmiştir. 

Bunlara ek olarak ise bazı işçilere özgü imtiyazlar tanınmıştır. Bu imtiyazlara bakacak olursak; 

 a)Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün artırılarak uygulanır. 

 b)Ancak onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi kaç yıl çalışmış olursa olsun yirmi günden az olamaz şeklindedir. 

Sonuç olarak yıllık izin süreleri tespit edilirken işçinin izne hak kazandığı tarihteki çalışma süresi dikkate alınır. Örneğin işyerinde 4 yıllık bir hizmeti olan işçi 14 günlük yıllık ücretli izne hak kazanacaktır. İşçi bu iznini 2 sene sonrasında kullansa dahi kullanma tarihindeki çalışma süresi 6 yıla ulaşmış olmasına rağmen yıllık ücretli izin süresi 20 gün değil 14 gün olacaktır. 

D) Yıllık Ücretli İzin Talebi Nasıl Yapılır ? Adım Adım Rehber 

Yıllık ücretli izin talebi bir dilekçe vasıtasıyla yapılır. Bu dilekçe hazırlanırken dikkat edilecek hususlar aşağıda açıklanacaktır. 

1. Yıllık izin dilekçesi (formu) örneği doldurulurken her olayın kendi özgü koşullarına dikkat edilerek doldurulmalıdır. 

2. Yetkili ve görevli mahkeme doğru tespit edilerek yazılmalıdır. 

3. Dilekçede kanun gereği bulunması gereken zorunlu unsurlar mutlaka doldurulmalıdır.

4. Her iddianın dayandığı ispat araçları hukuki deliller kısmında mutlaka belirtilmelidir. 

5. Yıllık izin dilekçesi (formu) örneği doldurulurken netice-i talep bölümünde talep edilecek hususlar eksiksiz ve açıkça yazılmalıdır. 

6. Dava açarken ve dava sırasında hak düşürücü sürelere, zamanaşımı sürelerine ve hukuki sürelere dikkat edilmelidir. 

7. Dava açmadan önce arabuluculuk şartı var ise ilk olarak arabuluculuğa başvurulmalıdır. 

8. Dava açılırken/başvuru yapılırken gerekli harç ve gider avanslarının ödenmesi unutulmamalıdır. 

SONUÇ 

İş Kanuna göre işe başladığı tarihten itibaren deneme süresi de dahil olmak üzere en az bir yıl çalışmış olan işçilerin yıllık ücretli izin hakkı bulunmaktadır. Bu hak kapsamında işçiler belli kriterlere göre izin sürelerine tabi tutulmuşlardır.Her somut olay üzerinde ayrı değerlendirmeler yapılması gerekmektedir.

Tüm bu sebeplerden ötürü sizlerin hakkınız olan izinleri kullanabilmeniz ve bu izin haklarının kullanımının engellendiği takdirde yapılması gereken süreçlerin takibi açısından bir avukata ihtiyacınız olacaktır. Fulya Hukuk Bürosu da İş Hukuku alanında deneyimli Avukatları sayesinde sizlerin hak kaybı yaşamanıza engel olmaktadırlar.

📩 İletişim ve danışmanlık için bizimle hemen iletişime geçin.